Program aktywności czyli świadomość ciała, kontaktu i komunikacji
Rozwój człowieka uzależniony jest od zdolności do nabywania, organizowania i wykorzystania wiedzy o sobie. Zależy również od sposobu w jaki człowiek zaznajamia się ze swoim ciałem i uczy się, jak je używać.
Dziecko autystyczne ma trudność w nabywaniu i organizowaniu podstawowych informacji o sobie. Jego kontakt ze środowiskiem staje się przez to ograniczony, co w rezultacie może wykształcić zaburzony obraz swojego ciała . To powoduje, że często nie kontrolują swoich ruchów, a wtórnie – może wywołać brak poczucia bezpieczeństwa i zaburzenia emocjonalne.
Aby przełamać to błędne koło, należy pomóc dziecku w uzyskaniu wiedzy dotyczącej:
1) ciała jako całości
2) poszczególnych części ciała i ich powiązań z innymi
3) faktu, że różne części ciała mogą być używane w różny sposób
4) powiązania ciała z innymi ludźmi, przedmiotami i przestrzenią.
Wymaga to stworzenia bezpiecznego środowiska, w którym udaje się skoncentrować uwagę dziecka, wywołać i kierować nią dzięki jego aktywności.
Taką formę proponuje nam Program Christophera Knilla, w którym każdy ruch dziecka wspierany jest przez specjalny akompaniament muzyczny, będący sygnałem konkretnej aktywności, co wspomaga późniejszy jego udział i rozumienie związanego z nim języka. Takie doświadczenie powinno uniezależnić go od fizycznego wsparcia i nauczyć je używania ciała w sposób niezależny od innych. W tych ćwiczeniach muzyka sprzyja zdobywaniu uwagi dziecka, pomaga w zorganizowaniu jego ruchów i czynności.
Najważniejszym przeznaczeniem tych ćwiczeń jest rozwinięcie świadomości ciała, pomoc w doświadczaniu jego jako jedności, wspomaganie rozwoju wyobrażenia ciała, nawet wtedy, gdy dziecko nie jest zdolne do używania go w sposób aktywny. Ważnym elementem tych ćwiczeń, o których nie należy zapominać, to ich społeczny aspekt, ćwiczenie wspólnie z grupa stanowi wartość samą w sobie .
Pamiętać należy jednak o tym, że pełna świadomość ciała uzależniona jest jednak od doświadczeń własnych ruchów w relacji z wieloma ludźmi, przedmiotami, sytuacjami.
Dlatego podstawowym przeznaczeniem programów Knilla jest rozwijanie kontaktu społecznego, m.in. świadomości obecności innej osoby, kontaktu wzrokowego oraz świadomości własnego ciała, właśnie w kontekście społecznym.
Program Christophera Knilla jest doskonałym uzupełnieniem terapii, która nastawiona jest na kompensowanie braków oraz zmniejszanie zaburzeń rozwojowych.
na podstawie:
Marianne Knill, Christopher Knill, Program aktywności. Świadomość ciała, Kontakt i Komunikacja. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej MEN, Warszawa 1997.
